Người bệnh tim mạch cần lưu ý gì trong ngày Tết

Mâm cỗ Tết thường có các món ăn giàu calo, nhiều dầu mỡ như bánh chưng, bánh tét, nem rán, giò xào (giò thủ), thịt đông, thịt kho trứng, mứt kẹo, nước ngọt, nước có gas. Theo PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh – Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, việc dùng nhiều những thực phẩm này góp phần làm tăng cân, tăng cholesterol xấu, tăng huyết áp. Đây là các yếu tố nguy cơ gây bệnh đái tháo đường type 2, bệnh tim mạch.

Bên cạnh đó, trên bàn tiệc ngày Tết ít khi thiếu bia rượu. Uống quá nhiều rượu có thể gây tăng huyết áp tạm thời (nếu chỉ uống say một lần) hoặc lâu dài (nếu uống nhiều rượu trong nhiều lần và nhiều ngày liên tiếp). Một số người còn bị tình trạng tim đập nhanh hoặc loạn nhịp tim sau khi sử dụng một lượng lớn thức uống có cồn.

Ngoài ra, lối sinh hoạt không lành mạnh ngày Tết như ngồi một chỗ quá lâu, ít vận động còn làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, hình thành cục máu đông – căn nguyên gây đột quỵ tim. Thói quen thức khuya, ngủ không đủ giấc hoặc bị gián đoạn giấc ngủ góp phần gây ra các vấn đề về huyết áp, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đau tim, đái tháo đường, đột quỵ.

Theo Phó giáo sư Phạm Nguyễn Vinh, để đảm bảo sức khỏe, vui vẻ đón Tết, người bệnh tim mạch cần lưu ý những vấn đề sau đây.

Không dồn nhiều hoạt động

Trong những ngày lễ, mọi người thoải mái thời gian nên ưu tiên cho việc ăn uống, vui chơi, tụ họp. Đây là những hoạt động vốn không phải thói quen bình thường của họ, nay bị dồn vào trong một vài ngày (thậm chí chưa đầy một ngày). Trước Tết, nhiều người bị áp lực tài chính đè nặng vì có nhiều khoản phải chi như tiền mua sắm, tiền vé về quê, lì xì…, dẫn đến căng thẳng về cảm xúc và thể chất. Theo Phó giáo sư Vinh, tất cả những điều này cộng lại sẽ khiến cơ thể bị stress, tạo áp lực khiến tim phải làm việc nhiều hơn, gây ra cơn nhồi máu cơ tim cấp. Do đó, mỗi người cần cân đối hoạt động để cơ thể nghỉ ngơi, giảm áp lực cho tim.

Cân bằng dinh dưỡng

Chúng ta không cần loại bỏ hoàn toàn các món ăn truyền thống ra khỏi thực đơn ngày Tết. Theo Phó giáo sư Vinh, dù là ngày lễ hay ngày bình thường, mỗi người cần tính toán khẩu phần ăn đa dạng thực phẩm nhưng cân đối 4 nhóm chất chính (bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất). Trong đó, khẩu phần ăn lý tưởng dành cho người bệnh tim mạch cần có ít nhất 5 khẩu phần rau, trái cây mỗi ngày (mỗi khẩu phần tương đương 80 g). Người bệnh cần duy trì đủ 3 bữa chính, nên ăn đúng giờ.

Song song, người bệnh cần hạn chế dùng món ăn có nhiều calo và cholesterol xấu vì chúng dễ gây tăng cân, làm tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa, dẫn đến bệnh mạch vành. Các loại đồ ngọt như bánh mứt kẹo, nước ngọt, nước có gas… chứa nhiều đường không tốt cho sức khỏe tim mạch.

Nếu bạn lo ngại mình sẽ ăn quá nhiều vào bữa chính, hãy nhấm nháp một món ăn nhẹ lành mạnh trước bữa ăn 30 phút. Việc làm này sẽ tạo cảm giác đầy bụng, khiến bạn không ăn mất kiểm soát. Một số món ăn nhẹ có thể dùng trước bữa ăn bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, bơ đậu phộng, sữa chua không đường, sinh tố rau xanh…

Ngủ đủ giấc, không thức khuya

Nghiên cứu chứng minh những người ngủ ít hơn 6 giờ mỗi đêm có xu hướng gặp nhiều rủi ro về tim mạch hơn những người ngủ đủ giấc. Rủi ro này gồm có tăng huyết áp, tăng lượng đường trong máu (có thể dẫn đến bệnh đái tháo đường), tăng nguy cơ viêm, béo phì. Ngoài ra, thiếu ngủ còn có liên quan đến việc tăng lượng canxi tích tụ trong động mạch của tim, gây xơ vữa, hẹp động mạch dẫn tới nhồi máu cơ tim.

Vì thế, để tránh những vấn đề tim mạch ngày Tết, bạn hãy cố gắng ngủ tối thiểu 7 giờ mỗi đêm và không ngủ muộn sau 23h.

Bên cạnh giấc ngủ ngon, một số biện pháp sinh hoạt lành mạnh khác cũng góp phần duy trì sức khỏe tim mạch trong dịp đầu năm. Bạn cần tập thể dục đều đặn, tránh ngồi ăn uống, tụ tập một chỗ quá lâu; sử dụng bia rượu có kiểm soát. Nếu bị tăng huyết áp bạn cần kiêng rượu bia hoặc chỉ uống ở mức độ vừa phải (tối đa một khẩu phần mỗi ngày đối với phụ nữ và 2 khẩu phần mỗi ngày đối với nam giới (một khẩu phần tương đương 355 ml bia, 148 ml rượu vang hoặc 44 ml rượu mạnh).

Uống thuốc đầy đủ, đúng giờ

Phó giáo sư Vinh cũng nhấn mạnh, dịp Tết người bệnh cũng không nên lơ là sức khỏe. Bạn nên đo huyết áp và nhịp tim mỗi ngày để xem các chỉ số, qua đó điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý. Dù đi du lịch, du xuân cũng lưu ý uống thuốc đúng giờ và đủ liều lượng. Nếu quên uống thuốc huyết áp, thuốc kháng đông… có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

Nếu có dấu hiệu đau thắt ngực, đau ngực kèm vã mồ hôi, khó thở, tim đập nhanh… người bệnh cần thông báo với người thân để được đưa đi cấp cứu kịp thời.

Thu Hà